حتی اگر پیشرفتهترین موتورهای جستوجو را زیرورو کنید، باز هم نمیتوانید پاسخ دقیقی برای این سؤال بیابید: « Grokیا ChatGPT؛ کدام چت بات هوش مصنوعی بهتر پاسخ میدهد؟» این دو چت بات هوش مصنوعی هرکدام جهانبینی خاصی از تعامل انسان و ماشین ارائه میکنند. مقایسه ChatGPT وGrok صرفاً بررسی سرعت یا دقت پاسخگویی نیست؛ بلکه مقایسهای است میان دو فلسفه در طراحی هوش مصنوعی.
در این مقاله با نگاهی دقیق و مستند، به شباهتها و تفاوتهای این دو رقیب قدرتمند میپردازیم تا ببینیم کدامیک در عمل، انتخاب بهتری برای کاربران است. مقایسه چتباتهای هوش مصنوعی ChatGPT وGrok به شما کمک میکند، بهترین تصمیم را بگیرید.
معرفی اجمالی ChatGPT و Grok
قبل از مقایسه ChatGPT وGrok، لازم است بهشکل مختصر با هرکدام از این دستیارهای صوتی هوش مصنوعی آشنا شویم.
ChatGPT، دستیار هوش مصنوعی شرکت OpenAI، از زمان معرفیاش در سال ۲۰۲۲ رشد زیادی داشته و به یکی از پرکاربردترین چت باتهای هوش مصنوعی تبدیل شده است. این مدل بر پایه معماری GPT توسعه یافته و نسخههای جدید آن مانند GPT-4o با قابلیتهایی همچون درک پیشرفته زبان، حافظه ماندگار، مرور زنده وب، تولید تصویر با DALL·E 3 و دو حالت عملکردی Search و Reason همراه شدهاند. ChatGPT علاوهبر دقت بالا در نگارش و کدنویسی، از اکوسیستمی قدرتمند برای کاربردهای تجاری و سازمانی نیز برخوردار است.
در مقابل، Grok 3 محصول شرکت xAI به رهبری ایلان ماسک است. این چت بات مدرن برای پاسخگویی سریع، تحلیل بلادرنگ اطلاعات و استدلال پیشرفته طراحی شده و بهصورت پیوسته از منابع زنده وب و شبکه X (توییتر سابق) تغذیه میشود. Grok 3 توانایی تحلیل پروفایلها، پستها، مقالات پیوستشده و حتی فایلهای PDF یا تصویری را دارد و سه حالت اختصاصی Think، Big Brain و DeepSearch را ارائه میدهد. این مدل میتواند تصویر تولید یا حتی نسخههای قبلیاش را ویرایش کند، اما از صدور قضاوتهای اخلاقی خودداری میکند.
پس از این آشنایی مقدماتی میتوانیم مقایسه ChatGPT وGrok را شروع کنیم.
مقایسه ChatGPT وGrok از نظر توانایی حل مسئله و استدلال
هر دو مدل ChatGPT و Grok 3 در استدلال و حل مسائل عملکرد بسیار خوبی دارند، اما رویکردهای متفاوتی را دنبال میکنند.
Grok 3 با استفاده از حالتهای DeepSearch و Think میتواند سؤالات پیچیده را بهشکلی منعطفتر و در لحظه پاسخ دهد. این مدل با جستوجوی همزمان در وب و تحلیل اطلاعات تازه، در بحثهای مرتبط با اخبار روز، موضوعات پژوهشی یا مسائل باز، بسیار مفید عمل میکند. چون گروک از منابع خارجی بهره میبرد، برای دریافت دیدگاههای گسترده یا بهروز بسیار مناسب است.
در مقابلChatGPT بیشتر بر تفکر ساختاریافته و منطقی تمرکز دارد. این مدل بهویژه در حل مسائل کدنویسی، معادلات ریاضی و تحلیلهای مرحلهبهمرحله عملکرد قوی دارد. گرچه امکان جستوجوی وب نیز برای آن فراهم است، نقطه قوت اصلیاش در تجزیهوتحلیل منظم و روشن مسائل پیچیده است. بنابراین، برای کاربرانی که بهدنبال توضیحات دقیق و منطقی هستند، چت با هوش مصنوعیChatGPT انتخاب مناسبی است.
- خلاصه: اگر هدف شما از چت با هوش مصنوعی آنلاین دسترسی به اطلاعات بهروز یا بحثهای باز است، Grok 3 انتخاب بهتری است؛ اما اگر دنبال راهحلهای ساختارمند و منطقی هستید، ChatGPT برتری دارد.
البته لازم به ذکر است که در آزمونهای استاندارد، Grok 3 نتایج بهتری نسبت به مدلهای GPT-o1 و GPT-o1 mini (محصولات اخیر OpenAI) ثبت کرده است:
- ریاضی (AIME 2025): Grok 3 با امتیاز ۹۳.۳٪ بالاتر از GPT-o1 با ۷۹٪ قرار گرفته است.
- علوم (GPQA): Grok 3 با ۸۴.۶٪ برتر از GPT-o1 با ۷۸٪ ارزیابی شده است.
- برنامهنویسی (LiveCodeBench): Grok 3 با ۷۹.۴٪ بهتر از ۷۲.۹٪ GPT-o1 عمل کرده و کدهایی دقیق و قابل استفاده تولید کرده است.
در نتیجه از نظر توانایی فنی و استدلال تخصصی، Grok 3 برتر است؛ درحالیکه ChatGPT برای حل مسائل عمومی و متنوع گزینه قابل اتکایی است. به همین دلیل هم Grok 3 از جمله بهترین چت باتها برای دانشجویان محسوب میشود.
مقایسه ChatGPT وGrok از نظر سرعت و کارایی
مدت زمان پاسخدهی Grok 3 بسته بهحالت انتخابی (Think، Big Brain یا DeepSearch) متغیر است. این چت بات، در حالت DeepSearch که برای دستیابی به اطلاعات بهروز از وب طراحی شده و پاسخهای دقیق و واقعی ارائه میدهد، کمتر از یک دقیقه نیاز به زمان دارد ولی در گفتگوهای ساده با سرعت بیشتری عمل میکند.
در مقابلChatGPT بر پایه مدلهای پیشآموخته با الگوریتمهای بهینه ساخته شده و پاسخها را تقریباً بلافاصله تولید میکند. این چت بات، حتی در حالت جستوجوی آنلاین هم روان و سریع عمل میکند. توانایی آن در استدلال ساختاریافته باعث میشود پاسخهایی مرحلهبهمرحله و شفاف را بهسرعت ارائه دهد.
- نتیجهگیری: چت با هوش مصنوعی گوگل برای پرسشهای ساختاریافته، سریعتر و روانتر است. در مقابل، Grok 3 با وجود کمی تأخیر، برای تحلیل مسائل پیچیده و بهروزسازی لحظهای ارزش انتظار را دارد.
مقایسه ChatGPT وGrok در تولید محتوا
ChatGPT در تولید پستهای وبلاگ، متنهای تبلیغاتی و داستانهای خلاقانه، سبکی طبیعی و روان دارد. توانایی تنظیم لحن و سبک، همراه با ادغام با DALL·E 3 برای تولید تصاویر، آن را به ابزاری عالی برای خلق محتوا تبدیل کرده است. بهروزرسانیهای اخیر این مدل، توانایی آن را در تولید محتوای بلند و باکیفیت که مشابه نوشتههای انسانی است، بهطور چشمگیری بهبود داده است.
Grok 3 نیز در نگارش محتوا عملکرد خوبی دارد، اما تمرکز آن بیشتر بر محتوای واقعی و انسانی است. این مدل برای مقالات پژوهشی یا کپشنهای طنزآمیز شبکههای اجتماعی عالی است، اما بهطور خاص برای تولید محتوا طراحی نشده است. همچنین عدم پشتیبانی فعلی از تولید تصویر، آن را در زمینه محتوای چندرسانهای کمی عقبتر قرار میدهد.
- نتیجهگیری: هر دو چت بات chatbotبرای تولید محتوا مناسب هستند، اما به نظر میرسد در مقایسه ChatGPT وGrok پس از بهروزرسانیهای اخیر، استفاده از چت بات گوگل برای تولید محتوا، کاربردیتر است. بااینحال، نوع محتوا در تصمیمگیری اینکه Grok بهتر است یا ChatGPT موثر است.
مقایسه ChatGPT وGrok در دسترسی به دادههای زنده
مهمترین تفاوت ChatGPT و Grok در نحوه دسترسی به اطلاعات بهروز و زنده است.
Grok 3 برای جستوجوی دادههای زنده طراحی شده است. این مدل میتواند بهصورت همزمان در وب و شبکه اجتماعی X (توییتر سابق) جستوجو کند و آخرین اخبار، بحثهای داغ و مطالب تازه منتشرشده را بهسرعت دریافت کند. این قابلیت باعث میشود Grok 3 برای تحقیق درباره رویدادهای جاری، اخبار بازار مالی و خبرهای فوری بسیار کاربردی باشد. حالت DeepSearch آن هم به جستوجوهای عمیقتر کمک میکند و اطلاعات دقیقتری ارائه میدهد.
از سوی دیگر، ChatGPT هم قابلیت جستوجو در وب را دارد، اما اتصالش به پلتفرمهای زنده مثل X به عمق Grok 3 نیست. به همین دلیل ممکن است نتواند بهسرعت به جدیدترین اخبار دسترسی پیدا کند. به همین دلیل بیشتر مناسب تحقیقات عمومی، توضیحات فنی و تحلیل دادههای تاریخی است تا ردیابی رویدادهای زنده. همچنین لازم به ذکر است که در بیشتر موارد، چت بات ChatGPT سرچ خود را در منابعی همزبان با زبان پرسیدن سوال انجام میدهد (برای مثال اگر به زبان فارسی سوال کنید، در منابع فارسی سرچ میکند)
- نتیجهگیری: چت با هوش مصنوعی Grok 3 برای دسترسی به دادههای زنده برتری دارد و ChatGPT کمی عقبتر است. مقایسه ChatGPT وGrok در این حوزه برتری Grok 3 را ثابت میکند.
مقایسه ChatGPT وGrok: حالتها و کاربردها
Grok 3 چند حالت تخصصی دارد که عملکرد آن را بهبود میبخشند.
حالت DeepSearch در وب و پستهای X جستوجو میکند تا اطلاعات بهروز و دقیق را برای پرسشهای تحقیقاتی فراهم سازد. حالت Think Mode مراحل استدلال خود را بهصورت گامبهگام نشان میدهد و برای حل مسائل پیچیده اخلاقی مثل مسئله ترولی، حدود ۵۲ ثانیه زمان میگذارد. حالت Big Brain Mode قدرت محاسباتی مدل را بالا میبرد تا بتواند با دادههای عظیم یا مسائل پیچیده بهتر کنار بیاید.
ChatGPT هم حالتهای خاص خود را دارد. حالت Search Mode که با موتور جستوجوی بینگ کار میکند، دادههای زنده را دریافت میکند اما بهاندازه Grok 3 عمیق نیست. حالت Reason Mode منطق خود را بهصورت خاموش و سریع به کار میگیرد و همان مسئله ترولی را در ۶ ثانیه حل میکند. برخلاف Think Mode Grok، ChatGPT فرآیند استدلال را نشان نمیدهد.
- نتیجهگیری: حالتهای Grok 3 بر عمق و شفافیت تمرکز دارند؛ حالتهای ChatGPT بر کارایی و سادگی.
مقایسه ChatGPT وGrok از نظر کاربرد
ربات هوشمند Grok 3 در موقعیتهای فنی و پژوهشی بسیار موفق است. حالتهای Think و DeepSearch آن، این مدل را برای متخصصان علوم پایه، ریاضی، برنامهنویسی و حل مسائل علمی مناسب میسازد. علاوهبر این، اتصال به X ، چت با هوش مصنوعی گروک را برای بازاریابها یا خبرنگارانی که روندهای زنده را دنبال میکنند، کاربردی میکند.
در مقابل، چت با هوش مصنوعی ChatGPT در کارهای خلاقانه و کاربردهای عمومی بهتر عمل میکند. برای نویسندگان وبلاگ، متن تبلیغاتی یا داستانسرایی ایدهآل است و برای کاربران عادی که پاسخهای سریع میخواهند، گزینه خوبی است. بهعلاوه، با امکاناتی مانند DALL·E 3، برای پروژههای چندرسانهای مثل راهنماهای تصویری بسیار مناسب است.
- نتیجهگیری نهایی: Grok 3 برای کارهای تخصصی و دادهمحور مناسبتر است؛ ChatGPT برای خلاقیت و پرسشهای روزمره. در مقایسه ChatGPT وGrok هر کاربر باید با توجه به نیاز خود چت بات مناسب را انتخاب کند.
مقایسه ChatGPT وGrok از نظر قیمت
دسترسی به Grok 3 از طریق اکوسیستم X فراهم میشود و اشتراک X Premium+ با قیمت ۴۰ دلار در ماه (تا فوریه ۲۰۲۵ در آمریکا) این امکان را به کاربر میدهد که علاوهبر استفاده از Grok 3، از قابلیتهای اضافی پلتفرم مثل اولویت نمایش بهرهمند شود.
همچنین برنامه مستقلی به نام SuperGrok با هزینه حدود ۳۰ دلار در ماه یا ۳۰۰ دلار سالانه عرضه شده که امکاناتی مانند پرسشهای نامحدود و پشتیبانی اولویتدار را فراهم میکند، ولی این طرح فقط برای کاربران X در دسترس است و محدودیتهای منطقهای دارد.
ChatGPT ساختار قیمتگذاری پلکانی دارد؛ نسخه رایگان برای همه قابل دسترس است، درحالیکه اشتراک ChatGPT Plus با قیمت ۲۰ دلار در ماه، امکان استفاده از مدلهای GPT-4o و GPT-4o mini و دریافت پاسخهای سریعتر را فراهم میکند.
برنامه ChatGPT Pro که از دسامبر ۲۰۲۴ عرضه شده، با قیمت ۲۰۰ دلار در ماه، برای کاربران حرفهای طراحی شده و دسترسی نامحدود به مدلهای پیشرفتهای مثل o1 و GPT-4o به همراه قابلیتهای اضافی مثل امکانات صوتی ارائه میدهد.
- نتیجهگیری: در مقایسه ChatGPT وGrok به نظر میرسد که چت با هوش مصنوعی رایگان گوگل، از نظر هزینه به صرفهتر است.
مقایسه ChatGPT وGrok از نظر پشتیبانی فارسی
هر دو این چتباتها، ربات چت با هوش مصنوعی فارسی محسوب میشوند، بااینحال به نظر میرسد، ChatGPT زبان فارسی را بهشیوهای روانتر ارائه میدهد. در مقابل، گاهی متون فارسی نوشتهشده توسط Grok 3 ظاهری ماشینی دارند. این موضوع مخصوصا در جستوجوی عمیق بیشتر مشاهده میشود. اگرچه قبل از بهروزرسانی اخیر، تفاوت این دو مدل زبانی در تولید زبان فارسی یکی بود، اما در حال حاضر به نظر می رسد چت با هوش مصنوعی فارسی رایگان گوگل بهتر است.
- نتیجهگیری: چت با هوش مصنوعی آنلاین و رایگان ChatGPTبرای تولید محتوای فارسی بهتر از Grok عمل میکند. بااینحال نحوه گفتوگو با هوش مصنوعی هم اهمیت دارد.
نتیجه نهایی: تفاوت Grok 3 و ChatGPT چیست؟
هر دو مدل Grok 3 و ChatGPT دارای قابلیتها و ویژگیهای پیشرفتهای هستند. Grok 3 در استدلال فنی، سرعت و دسترسی به دادههای زنده از طریق اتصال به X، که برای کاربران حوزههای STEM مناسب است، بهخوبی عمل میکند. حالت Think و قدرت GPU آن از نقاط قوت است، اما امکانات چندرسانهای ندارد.
از سوی دیگر، ChatGPT در حل مسائل متنوع و تولید محتوا با یکپارچگی DALL·E 3 پیشرو است و با پلنهای ۲۰ دلاری Plus و ۲۰۰ دلاری Pro، دسترسی آسانتری دارد، هرچند پویایی کمتری در دادههای زنده از خود نشان میدهد.
مقایسه ChatGPT وGrok نشان میدهد که هرکدام از این پلتفرمها برای کاربران خاصی مناسب هستند و بهترین چتبات هوش مصنوعی برای هرکس مفهوم خاصی دارد.